Forma opodatkowania - jak wybrać najlepszą?

Wróć do listy artykułów

Forma opodatkowania jest jednym z ważniejszych tematów, od którego zależy komfort i sposób prowadzenia działalności gospodarczej. Warto zatem dobrze poznać wszystkie dostępne możliwości, zanim podejmie się decyzję, na jakich zasadach ma być opodatkowana firma.

W jednoosobowej działalności gospodarczej można zdecydować się na cztery różne opcje. Która z nich jest najlepsza i w jakich sytuacjach możliwa jest zmiana formy opodatkowania firmy? O tym opowiemy poniżej.

Forma opodatkowania działalności gospodarczej – jaki wariant dla firmy?

Forma opodatkowania wpływa na codzienne funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa. Od niej zależy również wysokość podatku dochodowego opłacanego do Urzędu Skarbowego.

Z tych też względów trzeba dokładnie poznać wszystkie rozwiązania i wybrać takie, które będzie najkorzystniejsze w przypadku danej branży i przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że nie w przypadku każdej dziedziny dostępne są wszystkie możliwości. Niektóre dziedziny objęte są bowiem wykluczeniami w przypadku konkretnych form prowadzenia biznesu. O tym opowiemy poniżej.

Przy jednoosobowej działalności gospodarczej można zdecydować się na cztery formy:

• opodatkowanie na zasadach ogólnych,
• podatek liniowy,
• karta podatkowa,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Każde z wymienionych rozwiązań ma swoją specyfikę i cechy, które mogą być korzystne dla konkretnego przedsiębiorcy.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych – najważniejsze cechy rozwiązania

Forma opodatkowania na zasadach ogólnych jest jedną z najczęściej wybieranych opcji, która daje też sporo możliwości osobom fizycznym.

W zasadach ogólnych przedmiotem opodatkowania jest dochód, czyli różnica między przychodami, które osiąga przedsiębiorca, a kosztami ich uzyskania.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych zakłada dwie stawki podatkowe – 17%, a po osiągnięciu kwoty 85 528 zł (w roku 2021) stawka to 32%.

Czym jeszcze wyróżnia się skala podatkowa, czyli opodatkowanie na zasadach ogólnych? W tym przypadku przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję podatkową (księga przychodów i rozchodów), zatrudnienia, wyposażenia i środków trwałych. Ma obowiązek składania deklaracji i zeznań rocznych w Urzędzie Skarbowym. Może wybrać, czy podatek dochodowy będzie rozliczany miesięcznie, czy kwartalnie.

Takie rozwiązanie daje też sporo przywilejów. W obliczaniu swojego przychodu przedsiębiorca uwzględnia się bowiem koszty uzyskania tego przychodu. Może stosować szereg ulg i odliczeń majątkowych, a także ma prawo rozliczać się wspólnie ze współmałżonkiem.

Podatek liniowy – kiedy może się opłacić?

Podatek liniowy to inna forma opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej. Również w tym rozwiązaniu opodatkowuje się dochód firmy. Nie ma w niej jednak różnych stawek podatkowych, uzależnionych od wysokości dochodu. Podatek jest jednolity i wynosi zawsze 19%.

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na podatek liniowy i złoży stosowne oświadczenie w odpowiednim Urzędzie Skarbowym, jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji księgowej, podobnie jak w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych. W rozliczeniach może uwzględniać koszty uzyskania przychodu oraz wybrać, czy będzie opłacał podatek dochodowy miesięcznie czy kwartalnie. Po wybraniu tej formy opodatkowania nie można jednak korzystać z ulg podatkowych.

W przypadku opodatkowania w formie podatku liniowego istnieją pewne wykluczenia. Z takiej formy rozliczania podatku dochodowego nie mogą bowiem korzystać choćby przedsiębiorcy w ramach działalności gospodarczej, którzy wykonują usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, a działania te są realizowane równocześnie w ramach istniejącego stosunku pracy.

Karta podatkowa – co trzeba wiedzieć na temat tej formy opodatkowania działalności gospodarczej?

Innym rozwiązaniem jest opcja opodatkowania działalności gospodarczej w formie karty podatkowej. Karta podatkowa jest najprostszą opcją opodatkowania podatkiem dochodowym.

W przypadku opodatkowania działalności gospodarczej na zasadach karty podatkowej przedsiębiorca nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji. Nie występuje też obowiązek składania zeznań podatkowych. Wyjątkiem od tej zasady jest PIT-16A.

Kwota podatku w przypadku karty podatkowej jest ustalana przez naczelnika Urzędu Skarbowego i jest w pełni niezależna od osiąganych przez przedsiębiorcę w ramach działalności gospodarczej przychodów. Podatnik nie może uwzględniać w rozliczeniu kosztów uzyskania przychodów, dokonywać odliczeń ani korzystać z ulg podatkowych.

Z opodatkowania działalności w formie karty podatkowej mogą jednak korzystać wyłącznie wybrani przedsiębiorcy, których branże zostały uwzględnione w specjalnym wykazie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – podstawowe informacje dotyczące tej formy opodatkowania działalności gospodarczej

Ostatnia forma opodatkowania, czyli ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, to opcja dość zróżnicowana. Pojawiają się bowiem różne stawki ryczałtu, uzależnione od typu działalności gospodarczej, którą prowadzi przedsiębiorca.

Jeśli właściciel firmy zdecyduje się na opodatkowanie przez ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, wówczas nie musi prowadzić ksiąg rachunkowych ani księgi przychodów i rozchodów. Ma jednak obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów, wyposażenia i wszelkich posiadanych środków.

Wysokość jego podatku dochodowego jest uzależniona od przychodów. Odprowadzanie zaliczek na podatek dochodowy odbywa się miesięcznie lub ratalnie, a przy ich obliczaniu można korzystać z rozmaitych ulg podatkowych.

Z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mogą korzystać pewne grupy przedsiębiorców. Dotyczy to choćby osób, które opłacają podatek w formie karty podatkowej lub są czasowo zwolnione od podatku dochodowego. Taka forma opodatkowania nie jest też dostępna dla niektórych, specyficznych typów działalności, jak choćby apteki, lombardy, część wolnych zawodów.

Forma opodatkowania firmy – czy i kiedy można ją zmienić?

Wybór formy opodatkowania jest niezmiernie ważny i ma znaczący wpływ na późniejsze prowadzenie działań biznesowych. Warto jednak pamiętać o tym, że przedsiębiorca ma prawo zmienić opcję opodatkowania, by płacić podatek dochodowy według innych zasad.

Wybrana forma opodatkowania (zasady ogólne, podatek liniowy, karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) obowiązuje w danym roku podatkowym. Można ją zmienić raz do roku, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód.

Formy opodatkowania firmy – który wariant jest najlepszy przy prowadzeniu działalności gospodarczej?

Jeśli szuka się odpowiednich form opodatkowania dla konkretnej działalności gospodarczej, należy wziąć pod uwagę wiele kwestii.

Czy wybrać takie rozwiązanie, jak skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych czy karta podatkowa? Przede wszystkim trzeba przemyśleć, czy dany rodzaj działalności nie znajduje się wśród wspomnianych powyżej wykluczeń dla konkretnych form opodatkowania.

Poza tym warto zastanowić się nad przewidywanymi dochodami w ramach działalności gospodarczej, a także określić, jakie mogą pojawić się koszty oraz czy ich odliczenie może być opłacalne dla przedsiębiorcy.

Trzeba dobrze przemyśleć wszystkie wymienione aspekty, by wybrać najlepsze rozwiązanie i oszczędzić zarabiane w ramach działalności gospodarczej pieniądze.

Artykuł nie stanowi porady prawnej, ani nie jest opinią prawną.