Czynny żal – jak napisać?

Wróć do listy artykułów

Mnogość przepisów, którym podlegają przedsiębiorcy, sprawia, że niekiedy zdarza się zapomnieć o niektórych płatnościach do Urzędu Skarbowego. Jeśli dojdzie do niedopełnienia obowiązków podatkowych, właściciel firmy ma jeszcze możliwość złożenia czynnego żalu, który w wielu sytuacjach pozwala uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest czynny żal,

• kiedy można go złożyć,

• kto może wysłać czynny żal,

• jak napisać czynny żal,

• jak go skutecznie dostarczyć do urzędu.

Czym jest czynny żal – zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego (przestępstwa skarbowego)

Wiele osób zastanawia się, czym jest czynny żal. Zgodnie z zapisami, znajdującymi się w Kodeksie karnym skarbowym, czynnym żalem określamy zawiadomienie organu ścigania o popełnieniu czynu zabronionego. Jeśli sprawca poda istotne okoliczności oraz dobrowolne poinformuje urząd o zaistniałej sytuacji (dojściu do wykroczenia lub przestępstwa), może uniknąć kary.

Co uznaje się za istotne okoliczności, jeśli zaistnieje niedopełnienie obowiązków podatkowych? Zalicza się do nich na przykład: nieświadomość obowiązku, pomyłkę, trudną sytuację firmy oraz to, czy zawiadamiający przekazał w nim istotne okoliczności, rzucające nowe światło na sprawę, jak choćby wymienienie osób, które również brały udział w popełnieniu czynu niedozwolonego.

Czynny żal musi mieć formę pisemną. Należy go złożyć we właściwym urzędzie skarbowym w odpowiednim momencie.

Kiedy można skorzystać z instytucji czynnego żalu?

Złożenie czynnego żalu jest możliwe w różnych przypadkach. Ważne, by nastąpiło zanim doszło do wezwania podatnika w związku z popełnionym czynem zabronionym. Organy podatkowe nie mogą też wcześniej udokumentować popełnienia takiego przestępstwa. Co więcej, nie powinno jeszcze dojść do postępowania kontrolnego w sprawie danego czynu zabronionego.

Aby czynny żal był skuteczny, podatnik nie mógł w danym przypadku organizować grupy, ani nakłaniać innych osób w celu popełnienia przestępstwa skarbowego.

Dodatkowo, podatnik, w czynnym żalu, informującym o popełnieniu czynu zabronionego, zawiadomił o wszystkich okolicznościach i podał ważne informacje na temat danego wykroczenia lub przestępstwa skarbowego.

Pamiętajmy, że jeśli urząd skarbowy nie uzna czynnego żalu za skuteczny, nie istnieje procedura odwoławcza od takiej decyzji.

Czynny żal można złożyć m.in. w przypadku:

• niezłożenia w terminie PIT, zgłoszenia darowizny,

• niezapłaconego podatku od nieruchomości,

• niezłożenia deklaracji podatkowej lub sprawozdania finansowego,

• braku przeglądu kasy fiskalnej,

• zatajenia przychodów,

• niewłaściwego prowadzenia ksiąg przychodów,

• rozliczenia wydatków, które nie mogą stanowić kosztów w ramach działalności.

W takich przypadkach, czynny żal pozwala uniknąć grzywny, wyroku sądowego lub kary pozbawienia wolności. Rodzaj i wielkość kary zależą od szkodliwości społecznej danego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Kto może zawiadomić o popełnieniu czynu zabronionego – kto ma prawo składać czynny żal w imieniu podatnika?

Czynny żal powinien być podpisany i złożony przez podatnika, który dokonał czynu zabronionego. Składa się go we właściwym urzędzie skarbowym.

Przepisy polskiego prawa dopuszczają również opcję, by czynny żal w imieniu przedsiębiorcy złożyła osoba upoważniona do składania za niego plików JPK_VAT (np. księgowa, prowadząca rachunkowość firmy).

Jak skorzystać z instytucji czynnego żalu?

Jak złożyć czynny żal? Wbrew pozorom nie jest to bardzo skomplikowane. Przedsiębiorca może dostarczyć prawidłowo napisany i podpisany dokument:

• osobiście (w formie pisemnej lub ustnie do protokołu),

• pocztowo (listem poleconym),

• elektronicznie.

Jak powinien wyglądać czynny żal? Przede wszystkim musi jasno określać podmiot składający oświadczenie i osobę, która dokonała czynu zabronionego, oraz instytucję, do której dane oświadczenie jest adresowane.

Sama treść powiadomienia powinna mieć rzeczową, krótką formę i przekazywać wszystkie informacje, w tym dokładne opisanie czynu zabronionego oraz określenie okoliczności. Na koniec dodaje się prośbę o odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym. U dołu strony podpisuje się dokument. Wyjątek stanowi formularz składany za pośrednictwem strony e-Urząd Skarbowy, który jest automatycznie opatrzony pieczęcią kwalifikowaną.

Korzystanie z czynnego żalu a konieczność zapłaty podatków i odsetek

Skuteczne zawiadomienie o popełnieniu zabronionego czynu sprawia, że przedsiębiorca może uniknąć odpowiedzialności za niedopełnienie swoich obowiązków. Należy jednak pamiętać, że chroni go ono wyłącznie przed grzywną i innymi formami odpowiedzialności karnej. Wciąż nie jest on jednak zwolniony z konieczności opłacenia zaległości wobec urzędu wraz ze wszystkimi odsetkami w jak najszybszym terminie.

Artykuł nie stanowi porady prawnej, ani nie jest opinią prawną.